Với vận chuyển chiếm 90% thương mại thế giới, có thể nói rằng ngành vận tải biển là chìa khóa để duy trì nền kinh tế hiện đại. Và những đóng góp lớn nhất đến từ hàng ngàn và triệu công ty nhập khẩu và xuất khẩu hàng hóa trong các container vận chuyển tới và từ mọi góc của thế giới.
Với việc vận chuyển chặt chẽ liên quan đến nền kinh tế, thậm chí những thay đổi nhỏ nhất trên thị trường cũng có thể có tác động sâu sắc đến quan hệ thương mại quốc tế, cung cầu. Nói chung, giá cước vận chuyển phụ thuộc vào khối lượng, tuyến đường, và các khoản phí của cảng và hãng vận chuyển. Nhưng còn có những yếu tố bên ngoài mà nhà vận chuyển không có quyền kiểm soát nhưng ảnh hưởng đáng kể đến giá cước vận chuyển container.
1. Tăng giá tổng quát (GRI)
Tăng giá tổng quát (GRI) là điều chỉnh giá cước vận tải biển bởi các hãng vận chuyển. Điều này thường được thực hiện để giúp các hãng vận chuyển phục hồi từ sự biến động thấp trên thị trường như một phần của chu kỳ mùa. Trong một năm tương đối ổn định, GRI thường được áp dụng một lần. Nhưng đã có thời điểm GRI được áp dụng nhiều lần trong một năm.
Về lý thuyết, GRI có thể được áp dụng cho bất kỳ mức giá cước vận tải biển nào. Nhưng trong những năm gần đây, chúng ta đã thấy nó ảnh hưởng đến hầu hết hàng nhập khẩu, đặc biệt là những hàng từ Đông Á.
Quyết định áp dụng GRI, tác động đến tuyến đường nào và mức độ tăng giá là do các hãng vận chuyển quyết định hoàn toàn. Theo quy định của Ủy ban Hàng hải Liên bang tại Hoa Kỳ, các hãng vận chuyển phải nộp tăng giá cho họ 30 ngày trước khi nó có hiệu
lực. Ở các quốc gia khác, thời gian này có thể chỉ là một tuần. Điều này có nghĩa là nếu đặt chỗ của bạn không được khóa trước ngày GRI bắt đầu áp dụng, bạn có thể phải trả giá mới cao hơn, có thể lên đến gấp đôi so với giá cũ.
2. Mùa cao điểm vận chuyển
Giống như các ngành công nghiệp khác, ngành vận chuyển cũng có mùa cao điểm riêng của mình, khi nhu cầu vận chuyển biển đạt đỉnh. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng chở hàng trên tàu và chuỗi cung ứng toàn cầu, mà còn ảnh hưởng đến giá cước vận chuyển hàng hóa.
Mùa cao điểm này kéo dài từ tháng 7 đến tháng 11/12, khi các công ty trên toàn thế giới bắt đầu chuẩn bị hàng hóa cho mùa lễ hội. Các hãng vận chuyển tăng giá cước vận chuyển lên đầu mùa cao điểm để đáp ứng nhu cầu tăng cao cho dịch vụ của họ. Trong một số trường hợp, có thể áp dụng phụ phí mùa cao điểm để đáp ứng công việc vận chuyển bổ sung do sự tăng cường nhu cầu.
Mùa cao điểm khác trong vận chuyển biển đáng lưu ý đối với Trung Quốc, quốc gia xuất khẩu lớn thứ hai trên thế giới. Các tuần mà Tết Trung Quốc (thường xảy ra vào tháng 1/2) và Tuần lễ Vàng Quốc gia (tuần đầu tiên của tháng 10) diễn ra đều gây khó khăn đặc biệt khi tất cả các hoạt động bán hàng và sản xuất trong nước đều ngừng hoạt động hoàn toàn. Điều này ảnh hưởng sâu sắc đến chuỗi cung ứng trên toàn cầu hàng năm.
Nói về các tuần trước hai mùa lễ này ở Trung Quốc, những người nhập khẩu đang cố gắng vận chuyển hàng hóa của họ gấp rút, gây ra sự tăng cầu và do đó, giá cước vận chuyển tăng cao. Với sự tắc nghẽn vận chuyển trong những mùa lễ này, thậm chí đến việc có được container có thể trở thành một nhiệm vụ khó khăn.
3. Phụ phí dự trữ khẩn cấp (EBS)
Các hãng vận chuyển có các phụ phí dự trữ khẩn cấp (EBS) để đối phó với sự tăng giá chi phí nhiên liệu. Đừng nhầm lẫn EBS với yếu tố điều chỉnh nhiên liệu (BAF), yếu tố này được sử dụng để bù đắp các biến động giá nhiên liệu do sự biến động tự nhiên trên thị trường. BAF thường được công bố trước. Trái lại, EBS có thể được áp dụng như một biện pháp khẩn cấp vào phút chót, gây ra sự mất cân đối về chi phí đối với ngân sách vận chuyển của người gửi hàng.
Trong vài tháng gần đây, các hãng vận chuyển đã áp dụng phụ phí dự trữ khẩn cấp để đối phó với những tăng giá nhiên liệu không được dự đoán trước. Điều này đã nhận được nhiều phản đối từ người gửi hàng, người không chỉ tức giận vì bị tính phí cho điều gì đó mà họ không kiểm soát được, mà còn vì những gì họ cho rằng là những phương pháp không công bằng. Nhiều người cho rằng phụ phí EBS gần đây là để che giấu các khoản lỗ vận hành của các hãng vận chuyển dưới hình thức tăng giá nhiên liệu.
4. Thiếu hụt xe tải
Thiếu hụt tài xế xe tải không phải là một vấn đề giao thông không hiếm đối với người gửi hàng. Ở Mỹ, vấn đề thiếu hụt tài xế xe tải đã trở nên nghiêm trọng kể từ khi thực hiện quy định ELD từ tháng 12 năm trước, khiến sự có sẵn xe tải trở nên khan hiếm và gây ra sự tắc nghẽn trong chuỗi cung ứng.
Khi thiếu hụt xe tải xảy ra, giá cước vận chuyển biển tăng lên như một phản ứng tự nhiên trên thị trường. Khả năng chở hàng giảm đi và nhu cầu tăng lên, làm tăng giá cước. Như một người gửi hàng, bạn sẽ phải trả một giá cao hơn để đảm bảo có được một tài xế xe tải hoặc đối mặt với sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng của bạn. Điều hướng hàng hóa qua các tuyến đường và/hoặc cảng thay thế, lên kế hoạch vận chuyển hàng hóa sớm hơn thông thường và có một kế hoạch dự phòng là một số cách để tránh sự chậm trễ trong tình hình thiếu hụt xe tải.
5. Chi phí vận chuyển biển phụ
Không thể dự đoán được các chi phí chậm trễ như phí lưu trữ và phí từ việc kiểm tra hải quan. Những khoản phí này thường không được tính trong giá cước vận chuyển container của bạn, nhưng có thể ảnh hưởng đáng kể đến tổng chi phí vận chuyển của bạn.
Mặc dù các khoản phí này phần lớn nằm ngoài tầm kiểm soát của người gửi hàng, có một số điều người gửi hàng có thể làm để giảm thiểu khả năng phải trả các khoản phí này. Điều này bao gồm việc làm đúng và nộp đầy đủ tài liệu đúng hạn. Những sai khác nhỏ trong giấy tờ của bạn có thể gây báo động, dẫn đến quyết định kiểm tra hàng hóa của bạn bởi hải quan. Điều này có thể xảy ra tại điểm xuất phát và điểm đến. Đảm bảo bạn có đầy đủ thông tin và thời gian để chuẩn bị hàng hóa của mình sẽ giảm thiểu khả năng hàng hóa của bạn bị giữ lại để kiểm tra và gây ra các khoản phí chậm trễ.
Lập kế hoạch vận chuyển hàng hóa của bạn trước cũng là một cách để tránh gặp phải các khoản phí phụ này, vì điều này cho phép bạn có đủ thời gian để chuẩn bị hàng hóa một cách đúng đắn. Ngoài ra, bạn cũng có đủ thời gian linh hoạt để điều chỉnh các ngày vận chuyển, giúp tránh một số yếu tố đã đề cập như mùa cao điểm và vấn đề thiếu hụt xe tải.
Qua các yếu tố trên, có thể thấy rằng giá cước vận chuyển container không chỉ phụ thuộc vào thể tích, tuyến đường và các khoản phí của cảng và hãng vận chuyển. Các yếu tố bên ngoài như GRI, mùa cao điểm, phụ phí dự trữ khẩn cấp, thiếu hụt xe tải và các khoản phí vận chuyển biển phụ cũng có tác động lớn đến giá cước vận chuyển container. Hiểu và cân nhắc các yếu tố này sẽ giúp bạn dự trù và quản lý chi phí vận chuyển hiệu quả.
